Narodowe Święto Niepodległości

Narodowe Święto Niepodległości

Narodowe Święto Niepodległości jest najważniejszym polskim świętem narodowym.

Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli było procesem stopniowym i wybór 11 listopada jest dość arbitralny. Uzasadnieniem może być zbiegnięcie się wydarzeń w Polsce z końcem I wojny światowej na świecie (tego samego dnia miała miejsce kapitulacja Niemiec na froncie zachodnim).

11 listopada 1918 nastąpiło przekazanie przez Radę Regencyjną władzy wojskowej (będącej częścią zwierzchniej władzy państwowej) Józefowi Piłsudskiemu. Piłsudski został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich („Monitor Polski”, 12 listopada 1918, nr 201).[clear]Warto pamiętać, że to 7 października 1918 miało miejsce ogłoszenie niepodległości Polski przez Radę Regencyjną („Monitor Polski”, Dodatek nadzwyczajny, 7 października 1918, nr 168).

„Półtora wieku walk, krwawych nieraz i ofiarnych, znalazło swój triumf w dniu dzisiejszym.
Dzisiaj mamy wielkie święto narodu, święto radości po długiej, ciężkiej nocy cierpień.”
(Autor: Józef Piłsudski, Przemówienie naczelnika państwa na otwarcie Sejmu Ustawodawczego, w: Pisma zbiorowe, Warszawa 1937, t. V, str. 55)

Po latach rozbiorów, dokonanych przez Austrię, Prusy i Rosję w latach 1772-1795, powstaniach narodowych (Listopadowym 1830 i Styczniowym 1863), zmaganiach na różnych frontach, Polacy dzięki niezłomności, patriotyzmowi i bohaterstwu wywalczyli wolność. Ogromną rolę w odzyskaniu niepodległości odegrał pierwszy marszałek Polski – Józef Piłsudski.

Taka defilada towarzyszyła obchodom 1. rocznicy odzyskania niepodległości:

Dzień 11 listopada celebrowany był jako święto upamiętniające odzyskanie niepodległości od roku 1920. W II Rzeczypospolitej w dniu tym zawsze odbywały się defilady wojskowe, msze święte w intencji ojczyzny, uroczystości na szczeblu państwowym. 11 listopada w Belwederze wręczano ordery Virtuti Militari. Po przewrocie majowym obchody kolejnych rocznic były uroczystościami ściśle wojskowymi – marszałek Piłsudski na placu Saskim w Warszawie dokonywał przeglądu pododdziałów, a następnie odbierał defiladę (po raz ostatni w 1934). Z okazji obchodów 11 listopada 1928 plac Saski w stolicy przemianowano placem marszałka Józefa Piłsudskiego. 11 listopada 1932 odsłonięto Pomnik Lotnika w Warszawie.

Tak świętowano w 1933 roku:

Rangę święta państwowego nadano temu świętu dopiero ustawą z 23 kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości, i do czasu wybuchu II wojny światowej obchody państwowe odbyły się tylko dwa razy – w roku 1937 i 1938. Od 1926 r. 11 listopada był dniem wolnym od pracy w administracji rządowej i szkolnictwie na podstawie okólnika wydanego przez Prezesa Rady Ministrów Józefa Piłsudskiego.

11 listopada 1937:

Podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1944 oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe.

W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca, w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN (1944); zniesiono jednocześnie Święto Niepodległości ustanowione w 1937. W PRL wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne były w okresie stalinowskim i po wprowadzeniu stanu wojennego tego dnia brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa.

Przejdź do artykułu o 11 Listopada w PRL

Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji ustawą z 15 lutego 1989, lecz pod nieco zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości.

Po upadku rządów komunistycznych nabrało szczególnego znaczenia i jest dniem wolnym od pracy.

  • 00

    dni

  • 00

    godzin

  • 00

    minut

  • 00

    sekund

Data

lis 11 2023

Czas

Cały dzień